ARTHROSAMID® – EEN BEHANDELING VOOR ARTROSE DIE AL 20 JAAR BESTAAT

In april 2021 kreeg Arthrosamid een CE-markering (Europese marktgoedkeuring) voor de symptomatische behandeling van patiënten met knieartrose. Deze volgde na de afronding van een uitgebreid onderzoek van twaalf maanden waarbij de deelnemers een aanzienlijke pijnvermindering ondervonden.

De CE-markering voor Arthrosamid was een belangrijke mijlpaal voor een product dat al meer dan 20 jaar in ontwikkeling is — en voldoet aan een onvervulde klinische behoefte aan een effectieve, langwerkende, veilige en minimaal invasieve behandeling die knieoperaties kan uitstellen en mogelijk voorkomen voor mensen met artrose.

Wat is het achtergrondverhaal achter deze nieuwe, niet-afbreekbare hydrogel waarvan nu verwacht wordt dat hij patiënten met artrose levensveranderende pijnverlichting en verbeterde mobiliteit zal bieden? 

Het verhaal van Arthrosamid begon twee decennia geleden toen de gepatenteerde hydrogeltechnologie van Contura voor het eerst bij mensen werd gebruikt. Contura had een aantal producten op basis van hydrogel ontwikkeld en er was ervaring opgedaan met de veilige toepassing ervan bij het gebruik als esthetisch vulmiddel, wat op zijn beurt leidde tot het gebruik ervan als vulmiddel bij de behandeling van de gezondheid van vrouwen, zoals stressincontinentie. Het team van Contura en zijn Chief Scientific Officer, dr. Ankorina Stark, waren zich bewust van de fysische eigenschappen van hun unieke hydrogel en wilden graag onderzoeken wat er gebeurde wanneer het product in gewrichten werd geïnjecteerd.

Het team van specialisten van Contura is in 2006 begonnen met verkennend onderzoek aan gewrichten van gezonde konijnen. De aanvankelijke twijfels dat het effect beperkt zou zijn doordat de hydrogel in het gewricht zou kunnen worden ‘weggewreven’, bleken ongegrond. In samenwerking met een van de meest vooraanstaande pathologen van Denemarken, dr. Lise Christensen, ontdekte het team dat het product volledig werd opgenomen in het synoviale membraan van de gewrichten, zonder nadelige gevolgen.5

Met de positieve gegevens van het konijnenonderzoek in haar dossier kreeg dr. Ankorina Stark de mogelijkheid de hydrogel bij een andere diersoort uit te testen toen zij werd voorgesteld aan de kat van een vriendin. Emile de kat had overgewicht en een beperkte kwaliteit van leven, en leed duidelijk aan ernstige gewrichtspijnen en een beperkte mobiliteit.

In samenwerking met de dierenarts met wie het team aan het konijnenonderzoek had gewerkt, zag dr. Ankorina Stark toe op Emile’s behandeling met de hydrogel in 2008. Binnen een paar maanden en na één enkele injectie was Emile weer op de been en actief – en een blije patiënt.

Rond dezelfde tijd hebben dr. Ankorina Stark en haar collega’s — onder leiding van dr. Aziz Tnibar — een ander experimenteel model ontwikkeld bij geiten, waaruit bleek dat de hydrogel de ontwikkeling van artrose leek te stoppen en de elasticiteit van het gewricht leek te verbeteren.6

Deze resultaten brachten het team ertoe contact op te nemen met dierenartsen met monsters van de hydrogel. Aanvankelijk boekten ze weinig vooruitgang, maar dat veranderde in 2009, toen een van de dierenartsen, Linus Camitz, de hydrogel injecteerde bij een paard met ernstige kreupelheid in twee gewrichten — de pijn was zo hevig dat de eigenaar overwoog om het dier te laten inslapen. Binnen twee weken na één enkele injectie met de hydrogel was de kreupelheid van het paard met 90% verbeterd en weken daarna eindigde het paard in een race op de vierde plaats: een resultaat dat enkele maanden daarvoor nog onmogelijk leek.7 Dit zette de deur wagenwijd open voor andere eigenaars, die deze ‘levensreddende’ behandeling graag op hun paarden wilden uittesten.

Tegelijkertijd onderzocht Contura de mogelijkheden om een menselijke indicatie voor het product te vinden, maar het bedrijf was zich ervan bewust dat het meer bewijs nodig had voor de potentiële voordelen van de hydrogel in gewrichten. Aangezien de gewrichten van paarden een vergelijkbare samenstelling hebben als die van mensen, leek een onderzoek bij paarden voor de hand te liggen en zou dit de mogelijkheid bieden om de effecten van de hydrogel op het synoviale membraan in knieën te bekijken. Het team begon vervolgens aan een 24 maanden durend onderzoek bij paarden, dat de nodige resultaten opleverde: na één enkele injectie was meer dan 80% van de paarden niet meer kreupel.7 Daarom werd in 2009 Arthramid Vet gelanceerd, een langwerkend intra-articulair injecteermiddel voor de behandeling van kreupelheid bij paarden en honden.

Achter de schermen was een baanbrekend reumatoloog, dr. Andreas Hatkopp, in zijn kliniek in Denemarken begonnen met een reeks kleine pilot-onderzoeken, waarbij het product werd gebruikt bij een aantal van zijn patiënten die een knieprothese-operatie moesten ondergaan. Hij had bemoedigende resultaten behaald3,4 en in 2010 werd hij door een bevriende dierenarts voorgesteld aan een van de paardeneigenaars die nu zelf behoorlijke gewrichtspijn had. Nadat hij uit de eerste hand de positieve voordelen van de hydrogel had gezien, werd deze persoon door dr. Hatkopp behandeld — en ervoer een onmiddellijke verbetering. Mond-tot-mondreclame zorgde ervoor dat dr. Hatkopp al snel een aantal patiënten met mededogen off label behandelde, met positieve resultaten.3,4

Tegelijkertijd ging Contura door met het uitvoeren van uitgebreide biocompatibiliteits- en bench-testen op de hydrogel en in 2018 toonde een observationeel proof-of-concept-onderzoek van meer dan 80 met Arthrosamid behandelde patiënten aan dat de initiële symptomatische pijnverlichting meer dan een jaar aanhield.3

Dit onderzoek werd gevolgd door een retrospectieve reeks van casusanalysen die specifiek inging op de veiligheidsaspecten en de resultaten bevestigden dat er geen zorgwekkend veiligheidssignaal was.4 In 2019 begon Contura met een multicenter, gerandomiseerd, gecontroleerd, dubbelblind klinisch onderzoek naar Arthrosamid bij patiënten met knieartrose, waarbij meer dan tweehonderd mensen werden ingeschreven in vier gespecialiseerde behandelcentra. In dit onderzoek werd geprobeerd om de vermindering van de pijn die werd bereikt op verschillende tijdspunten gedurende één jaar na een enkele injectie met Arthrosamid te vergelijken met de vermindering van de pijn die werd bereikt met een belangrijk merk hyaluronzuur, een andere injectiebehandeling voor dezelfde indicatie. Ook hier waren de resultaten voor Arthrosamid positief; de resultaten van dit onderzoek worden naar verwachting eind 2021 gepubliceerd.8

In september 2019 heeft Contura ook een onderzoek uitgevoerd met het specifieke doel Europese goedkeuring te verkrijgen. Een prospectief, open-label klinisch onderzoek van Arthrosamid bij 49 patiënten met knieartrose werd uitgevoerd in drie gespecialiseerde behandelcentra in Denemarken. In dit onderzoek werd de vermindering van de pijn gemeten na drie maanden, zes maanden en 12 maanden, na een enkele injectie met Arthrosamid. Net als de resultaten van het eerdere observationele proof-of-concept-onderzoek waren de gegevens positief: de met Arthrosamid behandelde patiënten ondervonden gedurende meer dan een jaar een aanzienlijke vermindering van de pijn.1

Dit onderzoek werd gevolgd door een retrospectieve reeks van casusanalysen die specifiek inging op de veiligheidsaspecten en de resultaten bevestigden dat er geen zorgwekkend veiligheidssignaal was.4 In 2019 begon Contura met een multicenter, gerandomiseerd, gecontroleerd, dubbelblind klinisch onderzoek naar Arthrosamid bij patiënten met knieartrose, waarbij meer dan tweehonderd mensen werden ingeschreven in vier gespecialiseerde behandelcentra. In dit onderzoek werd geprobeerd om de vermindering van de pijn die werd bereikt op verschillende tijdspunten gedurende één jaar na een enkele injectie met Arthrosamid te vergelijken met de vermindering van de pijn die werd bereikt met een belangrijk merk hyaluronzuur, een andere injectiebehandeling voor dezelfde indicatie. Ook hier waren de resultaten voor Arthrosamid positief; de resultaten van dit onderzoek worden naar verwachting eind 2021 gepubliceerd.8

In september 2019 heeft Contura ook een onderzoek uitgevoerd met het specifieke doel Europese goedkeuring te verkrijgen. Een prospectief, open-label klinisch onderzoek van Arthrosamid bij 49 patiënten met knieartrose werd uitgevoerd in drie gespecialiseerde behandelcentra in Denemarken. In dit onderzoek werd de vermindering van de pijn gemeten na drie maanden, zes maanden en 12 maanden, na een enkele injectie met Arthrosamid. Net als de resultaten van het eerdere observationele proof-of-concept-onderzoek waren de gegevens positief: de met Arthrosamid behandelde patiënten ondervonden gedurende meer dan een jaar een aanzienlijke vermindering van de pijn.1